સારી ખેતી દ્વારા ભારતની જમીનની બચત

સદગુરુ : જો તમે કોઈમ્બતુરથી દિલ્હી ઉડાન કરો અને દર પાંચ મિનિટે નીચે જુઓ, પશ્ચિમી ઘાટ સિવાય, જે તમે જોશો તો તે ફક્ત ભૂરા રણ છે. આ ફક્ત મૂર્ખ કૃષિને કારણે છે. આજે ભારતમાં ચોર્યાસી ટકાની જમીન માત્ર ખેતીની છે. જ્યારે આપણને આઝાદી મળી, ત્યારે લગભગ ૯૩ ટકા લોકો ખેતી કરતાં હતા. આ એટલા માટે ન હતું કારણ કે તેઓ આપણે પરંપરાગત રીતે ખેડૂત અથવા ખેતી વિશેષજ્ઞ હતા. જો તમે આ દેશના ઇતિહાસ પર નજર નાખો, તો તમે જોશો કે અઢીસો વર્ષ પહેલા, આપણે વિશ્વમાં કાપડના સૌથી મોટા નિકાસકારો હતા. વિશ્વની ત્રીસ ટકા નિકાસ ભારતથી થતી. આપણા દેશની આશરે ચાળીસથી પિસ્તાળીસ ટકા વસ્તી કાપડ બનાવતી હતી. આપણે ક્યારેય કાચા કપાસની નિકાસ કરી નથી, કારણ કે આપનું કપાસ સુતરાઉ ગુણવત્તાનું નથી. પરંતુ તે ખૂબ જ ટૂંકા મુખ્ય કપાસ સાથે, અને રેશમ, શણ, જૂટ અને લગભગ દરેક પ્રકારના ફાઇબરમાંથી, અમે કાપડના રૂપમાં જાદુ ઉત્પન્ન કરતા હતા. અમે એક સો-ચાળીસથી વધુ વિવિધ પ્રકારનાં વણાટનો વિકાસ કર્યો અને તેની સાથે એવી જાદુઈ વસ્તુઓ કરી કે વિશ્વ આ ઉત્પાદનથી સંપૂર્ણપણે મોહિત થઈ ગયું

પરંતુ 1800 થી 1860 ની વચ્ચે, આપણા કાપડના નિકાસમાં ચોવીસ ટકાનો ઘટાડો થયો. આ અકસ્માત દ્વારા નહીં પણ ડિઝાઇન દ્વારા થયું હતું. બ્રિટીશરોએ વણાટને તોડી નાખી, તેઓએ બજારને નષ્ટ કરી દીધું, તેઓએ ત્રણ ગણો વેરો વસુલતા અને તેઓ આયાત કરેલું કાપડ લાવ્યા. બ્રિટિશ ગવર્નર જનરલ, વિલિયમ બેન્ટિન્કે કહ્યું, "સુતરાઉ વણકરની અવક્ષય ભારતનાં મેદાનોને ખરાબ કરી રહી છે." લાખો લોકો, આજીવિકા નાશ પામ્યા પછી ભૂખમરાથી મરી ગયા. બાકીના લોકોએ જીવનનિર્વાહ કરવા માટે જમીન ખોદવાનું શરૂ કર્યું. આજીવિકા માટેની ખેતી બધી જગ્યાએ થઈ।

આ પરંપરાગત ખેડૂત નહોતા પણ કાપડ ઉદ્યોગના વિવિધ પરિમાણો સાથે સંકળાયેલા લોકો ભયંકર રીતે ખેતી તરફ વળી રહ્યા હતા. 1947 માં જ્યારે આપણને આઝાદી મળી ત્યારે ભારતીય વસ્તીના નેવું ટકા લોકો ખેડુત હતા. આજે તે સિત્તેર ટકા થઈ ગઈ છે. આનો અર્થ એ છે કે સાત લોકો દસ લોકો માટે ભોજન રાંધે છે. ખૂબ કાર્યક્ષમ નથી, છે ને? કારણ કે આપણે જમીનના દરેક ભાગને ખૂબ જ ઓછા ઉત્પાદન માટે ખોદી રહ્યા છીએ. જો આપણે કોઈ રીતે આપણા ખેતીમાં ક્રાંતિ ન કરીએ તો, બહાર નીકળવાનો કોઈ રસ્તો જ નથી.

ભારતમાં, લોકો હજારો પેઢીઓથી એજ જમીનનો ઉપયોગ કરી રહ્યા છે. પરંતુ છેલ્લી પેઢીમાં, જમીનની ગુણવત્તા એટલી નબળી થઈ ગઈ છે કે તે રણ બનવાની દિશામાં છે. આ એટલા માટે છે કે બધા વૃક્ષો કાપી નાંખવામાં આવ્યા છે અને દેશમાંથી લાખો પ્રાણીઓની નિકાસ કરવામાં આવી રહી છે. આપણે સમજી લેવું જોઈએ, આ પ્રાણીઓ નથી - આ આપણી ટોચની જમીન છે જે બીજા કોઈ દેશમાં જઈ રહી છે. જ્યારે આવું થાય, ત્યારે તમે માટી કેવી રીતે ફરી ભરશો? જો તમે જમીનને ટકાવી રાખવા માંગતા હો, તો તેનો અર્થ એ કે કાર્બનિક સામગ્રી તેમાં જવી પડશે. જો ત્યાં કોઈ પાંદડા ન હોય અને કોઈ પ્રાણીનો કચરો ન હોય, તો તમે કંઈપણ પાછું નાખી શકતા નથી. આ એક સરળ શાણપણ છે જે દરેક ખેડૂત પરિવાર જાણતો હતો - ચોક્કસ જમીનમાં કેટલા પ્રાણીઓ અને કેટલા વૃક્ષો હોવા જોઈએ.

એક રાષ્ટ્રીય આકાંક્ષા છે જે જૂના આયોજન પંચમાં પહેલેથી જ નિર્ધારિત કરવામાં આવી છે કે ભારતનો તેત્રીસ ટકા ભાગ, છાયા હેઠળ હોવો જોઈએ, કારણ કે જો તમારે જમીનને જાળવવી હોય તો તે એકમાત્ર રસ્તો છે. અને હું કાયદા માટે દબાણ કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યો છું કે જો તમારી પાસે એક હેકટર જમીન હોય, તો ફરજિયાત રીતે તમારી પાસે જમીન પર ઓછામાં ઓછા પાંચ ગાય, બળદ જેવા પ્રાણીઓ હોવા આવશ્યક છે. અન્યથા તમને જમીન માથી કાઢી નાખવા જોઈએ,  કારણ કે તમે જમીનને મારી રહ્યા છો.

આ ભૂમિ વિશે એક વિચિત્ર વસ્તુ છે જેના માટે આપણી પાસે વૈજ્ઞાનિક ડેટા છે પરંતુ હજી સુધી કોઈ વૈજ્ઞાનિક તર્ક નથી. જો તમે કોઈ એવી જગ્યાએ જાઓ છો જ્યાં આ દેશમાં જમીન સારી છે અને આ જમીનની એક ઘનમીટર લો છો, તો એવું કહેવામાં આવે છે કે તે એક ઘનમીટરમાં જીવનની લગભગ 10,000 પ્રજાતિઓ છે. આ પૃથ્વી પર ક્યાંય પણ જીવનની સૌથી વધુ કેંદ્રિકરણ છે. આવું કેમ છે એ અમને કેમ ખબર નથી. તેથી આ માટીને થોડો જ ટેકો જોઈએ. જો તમે તેને થોડો ટેકો આપો છો, તો તે ઝડપથી પાછી આવશે. પરંતુ લોકોની પેઢી તરીકે, શું તે નાનું સમર્થન કરવા માટે અમારી પાસે જરૂરી મગજ છે અથવા આપણે ફક્ત આસપાસ બેસીને તેને મરતા જોઇશું?

ઉદાહરણ તરીકે, કાવેરી તટપ્રદેશમાં એ પંચ્યાશી હજાર ચોરસ કિલોમીટરનો હિસ્સો ધરાવે છે. છેલ્લાં પચાસ વર્ષોમાં લીલા કવરનો સિત્યાસી ટકા દૂર કરવામાં આવ્યો છે. તેથી, હું નદીને જીવંત બનાવવા માટે કાવેરી પોકારે હાથ ધરી રહ્યો છું. કાવેરી તટપ્રદેશના ત્રીજા ભાગને આવરી લેવા માટે, આપણે 242 કરોડ વૃક્ષો રોપવાની જરૂર છે. તેનો અર્થ એ કે 2.42 અબજ વૃક્ષો. એવું નથી કે ઇશા ફાઉન્ડેશન આનું વાવેતર કરશે. અમે એગ્રોફોરેસ્ટ્રીની ચળવળ લાવવા માંગીએ છીએ, ખેડૂતોને બતાવીએ કે તેમના માટે આ શ્રેષ્ઠ આર્થિક મોડ્યુલ છે.

કર્ણાટકમાં સરેરાશ ખેડૂત પ્રતિ હેક્ટર આશરે 4૨,૦૦૦ રૂપિયા, તામિલનાડુમાં 46,૦૦૦ રૂપિયા પ્રતિ હેકટરની કમાણી કરી રહ્યો છે. પ્રથમ પાંચ વર્ષમાં, સરેરાશ પાંચ વર્ષની આવક, અમે તેને દર વર્ષે સરેરાશ 45,૦૦૦ થી 360,000 માં બદલી શકીએ છીએ. એકવાર લોકો આનો આર્થિક લાભ જોશે, તે પછી તમારે તેમને મનાવવાની જરૂર નથી. તેઓ તે કોઈપણ રીતે કરશે. જો દરેક વ્યક્તિ તેમની એક તૃતીયાંશ જમીનને એગ્રો-ફોરેસ્ટ્રિમાં ફેરવે છે, તો તેમની આવકમાં મોટો વધારો થશે અને જમીન પણ સમૃદ્ધ બનશે.

Editor’s Note: Cauvery Calling is a campaign to support farmers in planting 242 crore trees and save Cauvery. This will increase water retention in the basin, while improving the income of farmers five-fold. Contribute to plant trees. Visit: CauveryCalling.Org or call 80009 80009. #CauveryCalling