के यो सत्य हो कि सन् २०१६ AD मा दुईजना ब्रह्मचारिणीहरूलाई बन्धक बनाइएको थियो ?

ईशा योग केन्द्रमा कसैलाई पनि बन्धक बनाइएको छैन । सबैजना यहाँ स्वेच्छाले बसिरहेका छन्, जसमा यी दुई ब्रह्मचारिणीहरू पनि छन् जो ३९ र ४२ वर्षका वयस्क हुन् । अक्टोबर २०२४ मा सर्वोच्च अदालतले ईशा फाउन्डेशनको विरूद्धका यी आरोपहरूलाई खारेज गरिदियो, साथै यो पनि भन्यो कि यी आरोपहरूको पछाडिका उद्देश्य शंकास्पद देखिन्छन् । 

विडम्बना यो छ कि यी दुई ब्रह्मचारिणीहरूका आमाबुबाले सन् २०१६ AD मा यस्तै मुद्दा दायर गरेका थिए । यी आरोपहरूलाई पनि उच्च अदालतले उचित अनुसन्धानपछि खारेज गरेको थियो, जसमा भनिएको थियो कि , “आरोपमा कुनै सत्यता छैन, र दुबै व्यक्ति फाउन्डेशनमा आफ्नै इच्छाले बसिरहेका छन् ।” 
    

के ईशा फाउन्डेशनबाट धेरै मानिसहरू बेपत्ता भइरहेका छन् ?

छैन । तमिलनाडु प्रहरीको रिपोर्टले देखाउँछ कि १५ वर्षमा ईशा योग केन्द्रमा आएका ७.५ करोड मानिसहरूमध्ये ६ जना हराएको रिपोर्ट दर्ता गरिएको थियो । पाँच रिपोर्टहरू तुरुन्तै बन्द गरिए जब ती हराएका व्यक्तिहरू सुरक्षित भेटिए । यी रिपोर्टहरू अधिकांश घर फर्कने बेलामा हराउने, गलत सञ्चार वा फोनको समस्याका कारण गरिएका थिए । हाल केवल एक रिपोर्ट खुला छ, जुन वास्तवमा फाउन्डेशन आफैँले दर्ता गराएको थियो, त्यो व्यक्तिको लागि जो योग केन्द्रबाट बाहिर निस्किएको थियो र केही घण्टापछि देखि सम्पर्कमा थिएन । फाउन्डेशन सक्रिय रूपमा प्रहरीसँग सम्पर्कमा छ र सो व्यक्ति सुरक्षित फिर्ता हुनेमा आशावादी छ ।

के ईशा योग केन्द्रमा अवैध श्मसान चलाइएको छ ?

ईशा योग केन्द्रमा कुनै श्मसान छैन । सन् २०१० AD देखि, ईशालाई तमिलनाडु सरकारले तमिलनाडुका शहर र नगरहरूमा १४ वटा सरकारी श्मसानहरूको व्यवस्थापन गर्न नियुक्त गरेको छ । यी श्मसानहरूको व्यवस्थापन कानुनको पूर्ण पालना गर्दै गरिन्छ । यसबाहेक, सन् २०२० मा कोभिड-१९ महामारीको समयमा ईशाले “डिग्निटी इन डेथ” नामक पहल सुरु गर्‍यो । यी श्मसानहरूमा निःशुल्क दाहसंस्कार सेवाहरू प्रदान गरियो ताकि परिवारले आफ्ना प्रियजनहरूलाई सम्मानजनक बिदाई दिन सकुन् । स्वयंसेवकहरू एवं ब्रह्मचारीहरूले त्यसबेला यो सुनिश्चित गरेका थिए कि ती श्मसानहरूमा काम चलिरहोस्, जसका लागि उनीहरूलाई व्यापक सम्मान प्राप्त भएको थियो ।
 

के ईशा योग केन्द्रमा महिलाहरूको उत्पीडन र अपहरण भइरहेको छ ?

छैन । ईशा योग केन्द्रमा महिलाहरूको उत्पीडन र अपहरण भइरहेको छैन । ईशाले सबै महिला स्वयंसेवकहरू, कर्मचारीहरू, आगन्तुकहरू र ब्रह्मचारिणीहरूका लागि सुरक्षित, सुविधाजनक वातावरणलाई प्राथमिकता दिन्छ । पछिल्ला १५ वर्षमा केन्द्रका ७.५ करोड आगन्तुकहरूमध्ये ३ करोडभन्दा बढी महिलाहरू थिए । यी सबै वर्षहरूमा उत्पीडन वा अपहरणको कुनै रिपोर्ट आएको छैन । साथै, सरकारको समाज कल्याण विभागका अनुसार फाउन्डेशनमा एक आन्तरिक उजुरी छ, र यसले  “कार्यस्थलमा महिलाहरूको यौन उत्पीडन ऐन (POSH)” को अनुपालना गर्छ ।

“ईशा केन्द्र” मा उत्पीडनको एक मामिलामा केही झुटा दाबीहरू छन् । प्रहरीले दायर गरेको केसको विवरणअनुसार, एक निःशुल्क स्वास्थ्य शिविरमा स्वास्थ्य परिक्षण गर्न नियुक्त एक डाक्टरमाथि उत्पीडनको आरोप लगाइएको थियो । यो शिविर ईशा योग केन्द्रमा आयोजना गरिएको थिएन । यो मामिलामा अनुसन्धान जारी छ, र संगठनले अनुसन्धान अधिकारीहरूलाई पूर्ण सहयोग गरेको छ । 


के ईशा फाउन्डेशनले ईशा योग केन्द्र बनाउनका लागि जङ्गलको भूमिमाथि कब्जा गरेको छ ?

छैन । ईशा फाउन्डेशनले कुनै पनि जङ्गलको भूमिमा कब्जा गरेको छैन । यो तमिलनाडु वन विभागको काउन्टर शपथपत्र नम्बर CFCIT/07/2013 मा माननीय मद्रास उच्च अदालत र राष्ट्रिय हरित अधिकरणका साथै पर्यावरण तथा वन तथा जलवायु परिवर्तन मन्त्रालय, भारत सरकारद्वारा दायर गरेको काउन्टर शपथपत्रमा राष्ट्रिय हरित अधिकरणसमक्ष स्पष्टरूपमा भनिएको छ । 

थप जानकारीका लागि, यो पढ्नुहोस् ।


के ईशा योग केन्द्र हात्ती कोरिडोरमा निर्माण गरिएको हो ?

होइन, ईशा योग केन्द्र हात्ती कोरिडोरमा निर्माण गरिएको छैन । तमिलनाडु वन विभागको कागजात CFCIT/07/2013, र पछि सन् २०२१ मा यी आरोप-सम्बन्धी एक आईटिआईको प्रतिउत्तरमा यसको स्पष्ट रूपमा खण्डन गरिएको थियो । वास्तवमा, तमिलनाडु वन विभागको स्पष्ट भनाइ छ कि ईशा योग केन्द्र रहेको कोयम्बतुर जिल्लाभरी नै कुनै हात्ती कोरिडोर छैन । भारतको पर्यावरण र वन मन्त्रालयको Elephant Task Force ले सन् २०१० मा जारी गरेको गजः रिपोर्टद्वारा पहिचान गरिएको कुनै पनि सम्भावित हात्ती कोरिडोरमा पनि ईशा योग केन्द्र अवस्थित थिएन । ईशा योग केन्द्र सन् २००५ AD मा भारतीय वन्यजन्तु ट्रस्ट (WTI) द्वारा पहिचान गरिएका ८८ हात्ती कोरिडोरहरूमध्ये कुनैमा पनि अवस्थित छैन, न त सन् २०१७ AD मा पहिचान गरिएका १०१ हात्ती कोरिडोरहरूमा नै छ । 

थप विवरण यहाँ पढ्नुहोस् । 


के योग केन्द्रमा अवैध निर्माणहरू छन् ? के ईशा योग केन्द्रभित्रका सबै भवनहरूसँग आवश्यक अनुमति छ ?

ईशा योग केन्द्रमा कुनै अवैध निर्माण छैन । सबै भवनहरूका लागि आवश्यक अनुमति प्राप्त गरिएको छ । तमिलनाडु सरकारले सन् २०२१ AD मा एक आरटीआईको जवाफमा यो स्पष्ट पारेको छ ।

यदि थप जान्न चाहनुहुन्छ भने, कृपया यो पढ्नुहोस् ।


ईशा योग केन्द्रको जङ्गलसँगको निकटता हेर्दा, के यसबाट कुनै मानव-पशु द्वन्द्व वा वन्यजन्तुलाई समस्या भएको छ ?

ईशा योग केन्द्रमा कुनै मानव-पशु द्वन्द्व छैन । ईशाले वन्यजन्तुहरूलाई समस्या गर्दैन र न त हामी कहिल्यै त्यसो गर्न चाहन्छौं । हामी प्रकृतिसँग सद्‌भावमा रहन्छौँ । 


सन् २०१७ AD CAG रिपोर्टमा ईशाको विरूद्धमा गरिएका दाबीहरूको सत्यता के हो ?

यी मध्ये कुनै पनि दाबीमा कुनै सत्यता छैन । हामीले रिपोर्टमा गरिएका दाबीहरूको जवाफ दियौं र तिनीहरूलाई खण्डन गर्‍यौं । रिपोर्टलाई CAG ले बन्द गरेको छ र फिर्ता लिएको छ । थप जानकारीका लागि कृपया यो पढ्नुहोस् ।

के आदियोगी निर्माण गर्नका लागि जङ्गल काटिएका छन् ?

आदियोगी निर्माण गर्नका लागि कुनै पनि जङ्गल काटिएका छैनन् । तमिलनाडु सरकारद्वारा सन् २०१७ AD मा एक आरटिआईको जवाफमा स्पष्ट रूपमा भनिएको छ कि ईशा योग केन्द्रले वनजङ्गलको भूमिमा कुनै अतिक्रमण गरेको छैन ।

के आदियोगीका लागि सरकारबाट आवश्यक अनुमति लिइएको छ ?

हो, आदियोगीका लागि कोयम्बतुरका जिल्ला कलेक्टर र कोयम्बतुरका जिल्ला वन अधिकारीसहित सम्बन्धित अधिकारीहरूबाट आवश्यक सबै अनुमतिहरू लिइएका छन् । थप जानकारीका लागि कृपया यो पढ्नुहोस् ।