యోగి, మార్మికుడూ అయిన సద్గురు, గురు శబ్దం యొక్క అర్థం గురించీ, ఒక సాధకుడి జీవితంలో జ్ఞానియైన గురువు ఎటువంటి కీలకమైన పాత్రపోషిస్తాడో వివరిస్తారు.

ప్రశ్న: సద్గురూ! మనం దేనినీ గుడ్డిగా నమ్మకూడదనీ, జీవితంతో పరీక్షించి మనంతట మనమే తెలుసుకోవాలనీ మీరు  చెబుతారు. కానీ, ఆధ్యాత్మికంగా ఎదగవలసిన విషయంలొ మాత్రం గురువుపట్ల అచంచలమైన విశ్వాసం అవసరం అవుతుంది. ఆలాంటప్పుడు నమ్మకానికీ, విశ్వాసానికీ మధ్య తేడా ఏమిటి?

సద్గురు: నమ్మకం మీరు ఆశించే ప్రయోజనాల నుండి జనిస్తుంది. మీరు "నేను మిమ్మల్ని నమ్ముతున్నాను" అంటే, నేను మీరు చేసే తప్పొప్పులకి అనుకూలంగా స్పందించాలని అర్థం. మీ తప్పొప్పుల పరిధిలో లేని పనిని నేను చేసాననుకోండి. అది జరగగానే మొట్టమొదటగా మీరేమంటారు?  "నేను మీమీద ఎంతో నమ్మకం పెట్టుకున్నాను. తీరా మీరు ఇలా చేశారు." అని అంటారు. ఒకవేళ గురువు మీ పరిమితుల పరిధిలో ఉన్నాడంటే, మీరు ఆ వ్యక్తి చుట్టు పక్కలకి వెళ్ళకపోవడం మంచిది. ఎందుకంటే, ఆ వ్యక్తి మీకు దేనికీ పనికి రాడు. ఈయన మీకు ఊరటనిస్తాడు, సౌకర్యంతో ఉంచుతాడు. కాని ఇతను మీకు ఒక బంధనం. ఈయన ముక్తి ప్రసాదించేవాడు కాదు. విశ్వాసం అలాకాదు. విశ్వాసం మీ గుణం. దాన్ని వేరేదీ ప్రభావితం చేయలేదు. అది అలా ఉంటుంది, అంతే. మీరు "నేను విశ్వసిస్తున్నాను" అని అంటే,  దానర్థం, "మీరు ఏమైనా చేయండి, నా విశ్వాసం సడలదు," అని. అది మీ పరిమితుల పరిధులలో ఉండేది కాదు.

నేను మిమ్మల్ని ఎన్నడూ నన్ను విశ్వసించమని కోరలేదు. నేను "విశ్వాసం" అన్న ఆ పదాన్ని ఎందుకు ఎక్కువగా ఉపయోగించక పోవడానికి కారణం ఆ మాటని అందరూ భ్రష్టుపట్టించడమే. ఇక్కడ ఎవరైనా ఎన్నడైనా 'విశ్వాసం' గురించి మాటాడితే, మిమ్మల్ని మీ ఇష్టాఇష్టాల, మీ పరిమితుల చట్రం నుండి మిమ్మల్ని లేవనెత్తడానికే. "నేను మిమ్మల్ని విశ్వసిస్తున్నాను" అన్న భావన మిమ్మల్ని మీ ఇష్టాయిష్టాల నుండి ఎదగనిస్తుంది. "మీరేం చేసినా సరే, మీ మీద నా విశ్వాసం సడలదు." మీరు నిజంగా మీ గురు సన్నిధి వల్ల ప్రయోజనం పొందాలనుకుంటే, గురు సాన్నిధ్యం మిమ్మల్ని ముంచెత్తే విధంగా, మిమ్మల్ని లొంగదీసుకునే విధంగా మీరు మారిపోవాలి, ఒక రకంగా అది మీలో ఒక భాగాన్ని కూలదోయగలగాలి. కనీసం, అతనితో గడిపే ఆ కొద్ది క్షణాల్లో అయినా, మీరు మీరుగా ఉండకూడదు. మీ గురించి మీరు ఏమి ఊహిస్తున్నారో, ఆ స్పృహ గురు సన్నిధిలో ఉండకూడదు.

గోడలని కూలదొయ్యడం

ఎవరైనా విశ్వాసం గురించి మాటాడుతున్నారంటే, దానర్ధం వాళ్ళలోకి మరొకరిని అనుమతించడమే. ఒకరు మీలో చొరబడాలంటే, ఆ వ్యక్తికి మీరొక అవకాశంగా మారాలి.  ఒకసారి ఆ వ్యక్తి ప్రవేశించిన తర్వాత, మీరు దేనికైనా గురికావచ్చు. మీరు గోడలు కట్తుకోవడానికి కారణం ఇదే. మీరు మరొకరికి అవకాశంగా మారినప్పుడు, మీరు అనుకోని ఒక పనిని ఎవరో చేసారు. దానికి భయపడి మీ చుట్టూ మీరు గోడలు కట్టుకున్నారు.  ఇప్పుడు, మీరు "నేను మిమ్మల్ని విశ్వసిస్తున్నాను" అంటే, ఆ గోడల్ని కూలదొయ్యడానికి ఇష్టపదుతున్నారన్నమాట. అంటే, అవతలి వ్యక్తి మీ బలహీనతల పరిధిలో ఉండనక్కరలేదన్న మాట. ఒక అంశం ఏంటంటే గురు సాన్నిధ్యం, అతని సహజ స్వభావం, మీకు ఏన్నో చేసిపెడుతుంది. రెండో అంశం, మీకు ఏమి జరిగినా లెక్కచెయ్యని స్థితిని మీలో మీరు కల్పించారనుకోండి, అలా చేయగలగడమే మీలో వచ్చిన గొప్ప పరిణామం.

నాకు వ్యక్తులతో గడపగలిగిన సమయం చాలా పరిమితం. కనుక నా సన్నిధికి అవకాశం కలిగిస్తున్నాను తప్ప, నా వ్యక్తిత్వాన్ని ఒక సాధనంగా ఉపయోగించడం లేదు. వ్యక్తిగా, చాలా వరకు మీ అభీష్టాలకి అనుగుణంగా ఒక పార్శ్వాన్ని ప్రదర్శించడానికి ప్రయత్నిస్తున్నాను. నేను నా వ్యక్తిత్వాన్ని కూడా సాధనంగా ఉపయోగించవలసి  వస్తే,  అప్పుడు మరింత విశ్వాసం అవసరం అవుతుంది. బహుశా ఎక్కువ సమయం కూడా గడపవలసి రావొచ్చు. నాతో చాలా కాలంగా ఉంటున్నవారు నన్ను ఎంత దుర్భరమైన మనిషినని అనుకుంటున్నారో, నేను అలా మీతో ఉండటం లేదు.

బుద్ధిపూర్వకంగా చేస్తున్న కల్పన

ఈ క్షణంలో మీరు ఏ వ్యక్తిత్వాన్నైతే "నేను" అని భ్రమిస్తున్నారో, అది ఒక రకంగా కాకతాళీయం, అది మీరు ఎదుర్కొన్న పరిస్థితుల ప్రభావం మీద ఆధారపడ్డది. జీవితం ద్వారా లొంగదియ్యబడుతూ నిరంతరం మీ వ్యక్తిత్వం మార్పుకి లోనవుతూనే ఉంటుంది. మిమ్మల్ని జీవితం ఎటువైపుకి లొంగదీస్తే, మీకు అటువంటి వ్యక్తిత్వం, ఆకారం వస్తాయి. బాహ్య సంఘటనలు మీ వ్యక్తిత్వాన్ని నిరంతరం తీర్చిదిద్దితుంటాయి. మీరు ఎవరినైతే "గురు" అని పిలుస్తారో అతను ఒక వ్యక్తి కాదు. జ్ఞానోదయ ప్రక్రియ అంటే, ఒక వ్యక్తి  తన వ్యక్తిత్వాన్ని అధిగమించాడనీ, తదనంతరం, అతను నిర్వర్తించవలసిన పాత్రకి అనుగుణంగా తన వ్యక్తిత్వాన్ని తీర్చిదిద్దుకుంటున్నాడనీ అర్ధం.

ఉపరితలం మీంచి చూసినపుడు, కొన్ని పరిమితులకు లోబడి, మీ కార్యాచరణకి అనుగుణంగా మీరు కూడా మీ వ్యక్తిత్వాన్ని దిద్దుకుంటారు.  కానీ, అన్ని పరిమితులకీ అతీతంగా తనని తాను అనుభూతి చెందుతున్న వ్యక్తి, దీనినే మరింత లోతుగా చెయ్యగలుగుతాడు. అటువంటి వ్యక్తి, జీవితంలోని అన్ని పార్శ్వాల్నీ తను నిర్వహించదలుచుకున్న పాత్ర అవసరాలకి అనుకూలంగా మలుచుకుంటాడు. అది సృహతో చేసే కల్పన.  సృహతో చేసినపుడు ఆ కల్పన ఒక సాధనం అవుతుంది. అది ఇక ఎన్నడూ బంధనం కాదు. అతను ఏ క్షణంలో నైన దాన్ని కూలదొయ్య సమర్థత కలిగి ఉంటాడు. ఇప్పుడు కూడా, ఒక వ్యక్తిగా నేను ప్రవర్తించే తీరు ఒక్కొక్క చోట ఒక్కొక్క రకంగా ఉంటుంది. నన్ను వేరొక సందర్భంలో చూసినపుడు మీరు ఆశ్చర్యానికి గురికావొచ్చు. మీరు ఒక తరహా వ్యక్తిత్వాన్ని చూడడానికి అలవాటు పడిపోయారు గనుక, మీరు దానికి భిన్నమైన వ్యక్తిత్వాన్ని చూసినపుడు తట్టుకోలేకపోతారు.

ఒక గురువు తన వ్యక్తిత్వాన్ని ఎలా తీర్చిదిద్దుకుంటాడంటే, అతన్ని అభిమానించాలో ద్వేషించాలో తెలియక తికమకపడతారు. ఒక క్షణంలో, "అవును, నిజంగా ఈ వ్యక్తంటే నాకు ఇష్టం" అనుకునేట్టూ, మరుక్షణంలోనే, అతనిమీద దానికి భిన్నమైన అభిప్రాయం కలిగేటట్టూ గురువు ఎంతో  జాగ్రత్తగా తన వ్యక్తిత్వాన్ని దిద్దుకుంటాడు. ఈ రెండు రకాలయిన మనోభావాలు హద్దును దాటకుండా చూసుకుంటాడు. ఆ పరిమితుల మధ్య, మీరు నిరంతరం ఆలోచనలతో సతమతమవుతూ, కొన్నాళ్ళకి తెలుసుకుంటారు అతను వ్యక్తి కాదని. అయితే అతను దైవం అయి ఉండాలి, లేదా అతను దయ్యం అయి ఉండాలి అని.

దూకు దూకడం

మీ అనుభవంలో లేనిదానిని మేధోపరంగా అర్థమయేట్టు చెప్పడం సాధ్యం కాదు. ఒక వ్యక్తిని ఒక పరిమితికి చెందిన అనుభవం నుండి వేరొక పరిమితికి చెందిన అనుభవంలోకి తీసుకుపోవాలంటే, అంతకంటే ఎంతో శక్తివంతమైన, తీవ్రమైన సాధనం కావాలి. అటువంటి సాధనాన్నే మనం గురువు అంటాం. గురు-శిష్యుల సంబంధం శక్తి సమీకరణానికి సంబంధించినది. ఇంతకు ముందు మిమ్మల్ని ఎవ్వరూ స్పృశించని ప్రమాణంలో గురువు మిమ్మల్ని స్పృశిస్తాడు. మీ శక్తుల్ని ఆజ్ఞా చక్రంలోకి తీసుకుపోవడానికి అనేక మార్గాలున్నాయి.  కానీ ఆజ్ఞా చక్రం నుండి సహస్రార చక్రానికి తీసుకుపోడానికి ఒక ప్రత్యేకమైన మార్గం అంటూ లేదు. అది కేవలం ఒక్క దూకు దూకడం లాంటిది. అందుకనే, మన సంస్కృతిలో గురు-శిష్య సంబంధాన్ని అంత పవిత్రమైన సంబంధంగా భావిస్తారు. ఇలా దూకాలంటే, మీకు గురువు పట్ల అటువంటి విశ్వాసం ఉండాలి. లేకపోతే, అది సాధ్యపడదు.

ప్రేమాశీస్సులతో,
సద్గురు